دستگاه اتوکلاو چیست و انواعش کدامند؟

اتوکلاو از مهمترین دستگاه هاو تنجهیزات آزمایشگاهی می‌باشد که با استفاده از حرارت بخار آب تحت فشار، جهت استریل نمودن (سترون سازی) کاربرد دارد. سترون سازی به معنای استریل نمودن یا نابود کردن تمامی اشکال حیات(میکروبی) از طریق حرارت بخار آب تحت فشار و یا مواد غیر متحرک که شامل روش هایی همچون شیمیایی و غیر شیمیایی است می‌شود. این دستگاه بیشترین کاربرد را در پزشکی برای استریلزاسیون و همچنین در صنایع شیمیایی برای به عمل آمدن پوشش ها و پکلانش لاستیک و همچنین سنتز هیدوترمال استفاده می‌شود. همچنین بهترین وسیله جهت استریل کردن ابزارهایی است مورد استفاده در خالکوبی، پیرسینگ، و داروهای دامپزشکی است، ظاهر این دستگاه به صورت یک استوانه در دار می‌باشد و در ابعاد صنعتی طول دستگاه های اتوکلاو به 15متر نیز خواهد رسید که در این مقاله سعی داریم به صورت کامل درباره اتوکلاو صحبت کنیم و سپس به کاربردهای آن بپردازیم همراه ما باشید.

اتوکلاو چیست؟

دستگاه اتوکلاو برای مرکزها عمومی بهداشت ، آزمایشگاه‌ کلینیکی ، تحقیقاتی و میکروبیولوژی که استریل کردن در آنها اهمیت‌ دارد کاربرد بسیاری دارد ، مانند پزشکی‌ ، دندان پزشکی و دامپزشکی . در این محیطها به علت اهمیت بهداشت باید تحت‌ هر شرایطی میکرب‌زدایی به بهترین نحو ممکن انجام بگیرد .

دستگاه اتوکلاو داخل یک محفظه‌ ی بسته است‌ و معمولا در دمای بالاتر‌از ‌100 درجه سانتی گراد کار می‌کند‌ و در همین مرحله آب را به بخار‌ تبدیل می کند‌ . نکته ی مهم اینجاست که برخلاف باورها ، دستگاه‌ اتوکلاو صرفا برای کشتن ویروسها نیست‌ . ولی به صورت کلی‌ باکتریها در دمای بالا زنده نمی مانند پس برای استریل کردن ماده‌ها پلاستیکی‌ حساس مناسب است‌ . به دلیل‌ حرارت بالا‌ از اتوکلاو برای استریل کردن شیر یا مواد‌ حساس دیگر استفاده نمی‌شود‌ چون طعم و ویژگیهای ماده‌ عوض‌ می گردد .

اتوکلاو نیاز به مراقبت ویژه و بازرسی و کنترل مداوم دارد. دستگاه اتوکلاو برای فرآیند های صنعتی که به دما و فشار بالا نیاز دارند هم استفاده می شود.

انواع مدل های دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی

دستگاه اتوکلاو به طور کلی در چهار مدل تولید شده و مورد استفاده قرار میگیرد.

اتوکلاو آزمایشگاهی

مشخصات فنی اتوکلاو آزمایشگاهی

1. در سایزهای 10 -25- 50-75 و 100 لیتری تولید میگردد
2. دستگاه تماما از جنس استیل میباشد( درب ، طوقه ، مخزن و کاور دستگاه )
3. مجهز به برد دیجیتال با تکنولوژی PWM
4. دارای سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان بالا و سیستم کنترل پسماند دمای المنت
5. مجهز به سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی ( قطع برق المنت در زمان کمبود آب )
6. گیره های نگهدارنده درب نشکن و آنتی باکتریال

اتوکلاو بیمارستانی

 اتوکلاو کلینیکال

مشخصات فنی اتوکلاو کلینیکال

• دارای درب تمام اتوماتیک و قابلیت باز شدن درب به صورت دستی
• تمام استیل – بدنه ورق فولادی با رنگ الکترو استاتیک ضد خش
• دارای برد الکترونیکی هوشمند تمام فارسی ( اعلام خطای دستگاه بر روی ال سی دی)
• ورودی هوای اتاقک مجهز به فیلتر هپا
• دارای خشک کن هیتری مجزا
• قابلیت گزارش دهی از طریق کابل پرینتر و خروجی پورت USB
• دارای سیکل سریع
• دارای سنسور تشخیص کیفیت آب
• دارای 5 سیکل کاری :

°Prion program 134 C° Quick Program 134 C
°Universal Program 134 C° Gentle Program 121 C
°Laboratory 121 C

• دارای تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و تست نشتی بخار (Vacuum Test)
• دارای مولد بخار سریع Fast Steam Generator

اتوکلاو دندانپزشکی

مشخصات فنی اتوکلاو دندانپزشکی 23 و30 لیتری رومیزی

اتوکلاو از نظر درجه بندی حرارت به 2 دسته تقسیم می شود

محدوده درجه بالا ( 250 – 274 درجه فارنهایت یا 132 – 134 درجه سانتی گراد) و پایین (250 – 254 درجه فارنهایت یا 121 – 123 درجه سانتی گراد)

اتوکلاو های رومیزی دارای انواع دیجیتال، حجم 25 لیتری، تنظیم کننده مدت زمان، فشار و دما می باشد.

اتوکلاو ها دارای 3 کلاس هستند : کلاس N، کلاس S و کلاس B.

دستگاه اتوکلاو کلاس N =  معمولا برای ابزار های جامد بدون پوشش می باشد. برای خرید و انتخاب این مدل باید بسیار دقت کرد. این دستگاه برای استریل وسایل پوشش دار (مثل پارچه) و حفره دار به کار نمی رود.

دستگاه اتوکلاو کلاس S = این مدل هم مانند کلاس N برای ابزارهای جامد می باشد با این تفاوت که هم برای وسایل پوشش دار و هم برای بدون پوشش و وسایل سوراخ دار مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین دارای پمپ وکیوم و سیکل خشک کن می باشد.

دستگاه اتوکلاو کلاس B = در این مدل علاوه بر تامین تمام پوشش های کلاس N و S، مواد نساجی را هم پوشش می دهد. اتوکلاو های این کلاس پمپ وکیوم قوی دارد که تا حدود -0.9 بار خلاء ایجاد می کند.